Mans rozadoras, mans «sobadoras»

Os libros, os de sempre, os de papel, non teñen enlaces nos que poidamos pór o dedo e diríxanos automaticamente a outras referencias externas. Nin falta que fai, é o noso cerebro quen se encarga de realizar, mentres nos deleitamos coa lectura, as máis variadas conexións entre o que lemos e o que se lle ocorra en cada momento, con maior ou menor éxito, con maior ou menor coherencia.

Vén isto a conto porque, neste período estival de reconciliación coa lectura, relendo a Emilio Lledó no seu magnífico libro “Sobre a educación”, todo un alegato a favor da educación pública e á importancia das humanidades, xurdiu unha desas estrañas conexións. Vexamos estes parágrafos:

Non querería caer nunha crítica trivial e tantas veces repetida en ámbitos privados e persoais; pero é evidente que ese imperio dixital, nos seus ameazantes abusos, é unha enfermidade para a racionalidade e o saudable desenvolvemento da intelixencia, e para a liberdade non tanto de expresión , como tan machaconamente fálase nos nosos días, senón para unha máis importante liberdade previa, para a liberdade de pensar, de sentir, de experimentar, de desexar, de amar.

Que ocorreu neste dez anos para que a xente teña tanto que dicir, e se tan urxente que non poden esperar? (…) Non entendo que alguén que se pasa a metade da súa vida consciente falando por teléfono poida crer que leva unha existencia humana.

Cada minuto, cada segundo, hai que pasalo cun dispositivo na man. Os que viven atrapados no mundo virtual nunca están sós, nunca son capaces de concentrarse, e apreciar as cousas á súa maneira, en silencio. En gran medida, renunciaron aos praceres e logros da civilización: a soidade e o lecer, a liberdade de ser un mesmo, a capacidade de concentración, xa sexa para contemplar unha obra de arte, unha teoría científica, un atardecer ou a cara do ser amado.

Cada día enfróntome á completa desaparición das antigas cortesías. A vida social, a vida na rúa, e a atención á xente e ás cousas que nos rodean en gran medida desapareceron, polo menos nas grandes cidades, onde case todo o mundo vive pegado case sen cesar aos seus teléfonos ou outros dispositivos, a través dos que parlotea, envía mensaxes e xoga, habitando cada vez máis todo tipo de realidade virtual.

Ese afundimento obsesivo na pequenas pantalla manuais, máis propiamente dito, dixitais, onde os dedos, as mans dominadoras da materia, creadoras da arte, da cultura real, quedan convertidas en meras rozadoras, «sobadoras» das minipantallas.

Paréceme que non son inxusto cos posibles logros da era dixital, pero da mesma maneira que no xa inmediato futuro preséntase o enrarecimiento do aire, e por tanto da vida, pola polución atmosférica da automoción e pola disparatada promoción que a publicidade exerce sobre os consumidores, a nube de informacións e noticias innecesarias -no sentido epicúreo do termo- pode ser tan funesta para as neuronas e a súa fluidez como a negra nube que se pousa sobre os tellados das cidades e sobre os nosos ollos e os nosos pulmóns.

Que ten de especial o texto que acabades de ler? Pois que non é un texto de autor, senón un texto de autores. Os parágrafos primeiro, quinto e sexto pertencen a Emilio Lledó, e os parágrafos segundo, terceiro e cuarto, a Oliver Sacks. Un filósofo e un neurólogo. Dous libros, “Sobre a educación” e “Todo no seu sitio”. Unhas reflexións paralelas que encaixan como pezas dun crebacabezas nun texto global con sentido propio.

Recordo agora, mentres estou a escribir estas liñas, a Julio Cortázar e o seu libro “62 modelo para armar”, pero non imos leala máis. O pracer de ler tamén alimenta o xogo, a complicidade e as conexións co lido e vivido (ou por vivir).

Non quero acabar sen colocar outra cita de Emilio Lledó, esta si referida ao tema central do libro ao que fixemos referencia, “Sobre a educación”, non facelo deixaríame con mal corpo. Por certo, un libro absolutamente recomendable co que o goce está garantido de antemán.

Para concluír, insistirei nun tema que creo importante: o da educación na igualdade e, por conseguinte, na defensa do ensino público. Estou convencido de que algúns dos grandes países europeos deben a súa indubidable supremacía científica e cultural á axuda prestada ao ensino público, que ocupa o nivel máis importante de todo o sistema educativo. O permitir que o poder económico poida determinar a calidade do ensino ou, o que é máis sarcástico, que o Estado subvencione con diñeiro público certos intereses ideolóxicos dunha boa parte de colexios máis ou menos elitistas, parece, en principio, non só unha aberración pedagóxica senón unha clamorosa inxustiza.

Grazas por compartilo nas túas redes:

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *