Informe PISA: un asunto complexo de matices e contextos.
Recomendo vivamente que non vos perdades a entrevista que lle fan hoxe no PAÍS a José Saturnino Martínez, profesor de Socioloxía, director da Axencia Canaria de Calidade Universitaria e Avaliación Educativa e, sen dúbida, un dos mellores expertos do noso país no Informe PISA.
Tiven a sorte de coñecelo durante o meu tempo como deputado no Congreso e membro da Comisión de Educación. Foi para min un verdadeiro pracer escoitar e ler as súas reflexións sobre o noso sistema educativo. Destacaría de José Saturnino a súa meticulosidade na análise de datos, a súa prudencia á hora de extraer conclusións e, algo que non é habitual, a súa honestidade intelectual, esa que lle fai dicir -como ocorre nesta entrevista- «non me atrevo a dar unha resposta», «hai que estudar», «hai que investigalo».
Da súa entrevista quixera destacar este parágrafo:
«A miña idea é que se pode traballar con PISA. Pero é coma se sácanche unha radiografía e ponse todo o mundo a comentala, a pesar de que a gran maioría non son expertos en radioloxía nin en ósos. Para interpretar ben PISA requírese un saber moi especializado, que non está moi estendido. E moita xente, ademais, só ve o que quere ver. En moitas análises, os seus autores atopan o que foron a buscar.»
Coincido totalmente con José Saturnino en que todos neste país, quen máis, quen menos, crese un experto educativo que coñece perfectamente os males da nosa educación e sabe a receita para aplicar. E, por suposto, de PISA sábeno todo só con ler dous ou tres titulares.
E tamén en que a maioría daqueles que ofrecen rápidas análises respecto do Informe PISA non fan máis que buscar a pequena frase que sirva, mal ou ben, para apoiar as conclusións das que xa partían “a priori”. Como sinala noutra parte da entrevista: «non hai interese por saber o que din realmente os datos. Hai interese en despregar a axenda propia sobre os datos».
Insistindo na recomendación de ler a entrevista completa, non me resisto a adiantar outro parágrafo que me parece relevante. Algo que sabemos quen nos dedique á docencia e que comprobamos no noso día a día na escola:
«O que me parece importante diso é que a xente atribúe moitas veces os resultados a cuestións de políticas educativas do país, cando o propio informe PISA advirte que a variabilidade dos resultados do alumnado reside nun 88% en factores que non son o país, senón outros, como o factor individual (o cal inclúe o nivel socioeconómico e cultural familiar) e o do centro educativo onde estudan.»
Para finalizar, unha realidade esperanzadora para o noso sistema educativo e que José Saturnino tamén destaca:
«Nunca tiñamos estado tan cerca da media dos países europeos»
Nota: Deixo aquí dúas ligazóns, a primeira delas é a ligazón directa á entrevista publicada no PAÍS. A segunda delas a un PDF no que me permitín transcribir a entrevista por se alguén tivese dificultades para lela no xornal (agardo comprensión por parte de EL PAÍS).
Para ler a entrevista en EL PAÍS pincha AQUÍ.
Para ler a entrevista no PDF pincha AQUÍ.