Nacer cun Loctite debaixo do brazo

«Nacer cun pan debaixo do brazo», un dito que todos escoitamos unha e mil veces, parece que xa non ten lugar na nosa sociedade. O “cianocrilato”, ese pegamento instantáneo que afacemos denominar a través das marcas que o popularizaron, “Loctite” ou “SuperGlue”, parece tomar o lugar do pan.

Os datos dos que se dispoñen avalan sen dúbida esta afirmación. Nacer cun Loctite debaixo do brazo, cun pegamento que se adhire con forza á pel, resulta unha condición da que é difícil escapar. Tal forza ten de adhesión que tamén existen usos do cianocrilato como sutura empregada en medicamento.

Neste caso, ao que nos pega con forza ese Loctite é á condición económica coa que nacemos. Aqueles que nazan en familias pobres e vulnerables quedarán pegados inexorablemente a esa condición e quen alumen á vida no seo dunha familia millonaria, tamén quedarán pegados a tal condición.

E esta regra, maldición para uns, bendición para outros, é a que se encarga de manter e incrementar os niveis de desigualdade na nosa sociedade. O mérito e o esforzo persoal, tan amentado por aqueles que pretenden perpetuar esta situación, apenas serve para romper esta norma e que así puidese funcionar o ascenso social.

E é a herdanza a figura principal que soporta todo isto. Expertos analistas económicos indícannos que a herdanza explica o 70% dos niveis de desigualdade deste país. E non, non somos o único país onde esta situación se dá, pero parece que somos dos que pomos máis escaso empeño en remediala.

O 0,000001 dos habitantes do noso país posúe o 20% do PIB do noso país. Unha riqueza que incrementan ano tras ano e máis aínda en tempos de crises. Isto último é ben fácil de visualizar. No último ano e con risco cero, simplemente comprando Bonos do Tesouro ou outros fondos garantidos, poderían conseguir unha rendibilidade próxima ao 5% do capital investido, todo o contrario do que acontece a unha clase traballadora que sofre a perda de poder adquisitivo dos seus salarios.

Para eliminar o cianocrilato, o noso Loctite, emprégase, entre outros produtos, a acetona, pero son moitos os que se rebelan para que definamos dunha vez unha “acetona social” que permita que o ascensor social, aquel baseado fundamentalmente na educación, o mérito e o esforzo, poida ser unha realidade.

O Imposto ás Grandes Fortunas posto en práctica na pasada lexislatura é un instrumento que podería posibilitar un achegamento ao fin desexado. Non debe estrañar que tal imposto fose levado ao Constitucional polo Partido Popular, en concreto pola señora Ayuso. O seu argumento era que invadía competencias das Comunidades Autónomas, pero quen se pode crer que esa sexa a verdadeira razón?

O Tribunal Constitucional, en recente sentenza, deixou as cousas claras e declarou a validez constitucional dese Imposto ás Grandes Fortunas, como imposto complementario. No seu recurso, Ayuso chegaba a afirmar que se trataba dun imposto confiscatorio, cuestión rotundamente rebatida polo alto Tribunal. En ningún caso confiscase parte do capital, unicamente pídese unha maior contribución polas rendas xeradas.

Está claro que non bastará con ese Imposto ás Grandes Fortunas, e o aplicado tamén aos beneficios extraordinarios da Banca e das Grandes Energérticas, para acabar con “a maldición do Loctite”, pero si podemos afirmar que van na boa dirección. Do mesmo xeito que a subida do 47% do Salario Mínimo Interprofesional alcanzada a pasada lexislatura.

Certo que non son poucos os expertos que sinalan que o imposto ás herdanzas supón unha dobre imposición, xa que o herdado xa pagou no seu día os impostos establecidos. Pero tales argumentos non teñen en conta a enorme “vantaxe social”. E refírome a esa desmedida “vantaxe social” que supón herdar miles de millóns. Si, miles de millóns, pensemos no que recibirán os herdeiros do dono de Zara, cuxa fortuna se cifra en máis de 81.000 millóns de euros.

E non, non se trata de penalizar a aqueles que herdan un piso dos seus pais ou certa cantidade económica. De feito, quizais se deba ampliar o mínimo exento das herdanzas a cantidades máis razoables. Ninguén debe perder un piso herdado dos seus pais por non poder pagar o imposto, nin tampouco se falamos de cantidades razoables de capital. Trátase de que aqueles que reciben herdanzas millonarias, aqueles que alcanzaron moi altas cifras de beneficios, en gran parte debidos á contribución do conxunto da sociedade, rendan a esa sociedade, polo menos, unha mínima parte da súa fortuna.

Finalmente, téñase en conta que, cando falamos da condición económica debida ás grandes herdanzas, só falamos dunha parte das causas do incremento de desigualdade. Tamén poderiamos falar dos estudos que se poden permitir os fillos no estranxeiro, dos máster de prezos imposibles que poden cursar ou, permítalleme unaa frivolidade que non é tal, das amizades derivadas dos estreitos círculos nos que se moven. Non nos esquezamos dos estudos que sinalan que no ascensor social, por encima do mérito e do esforzo, están as relacións persoais á hora de conseguir un gran posto de traballo ben remunerado.