A Formación Profesional de Antonio e Pilar
Tiven o pracer de coñecer a Antonio Vázquez no ano 2005, cando Emilio Pérez Touriño alcanzou a Presidencia da Xunta de Galicia. Antonio fora nomeado Director Xeral de Formación Profesional (FP) na Consellería de Educación que lideraba Laura Sánchez Piñón.
Por aquel entón, tiven a honra de que me confiasen a portavocía de Educación do Grupo Socialista no Parlamento de Galicia, uns tempos en que a FP tiña unha escasa consideración no noso país, sendo sen dúbida a irmá pobre do noso sistema educativo. A orixe de tal condición habería que buscalo na Lei de Educación de 1970, do ministro Villar Palasí, e no desenvolvemento que nunca se levou a cabo da FP, non só en canto á falta de financiamento, senón tamén a defectos de concepto e estruturais da propia lei.
3-febreiro-2022
Foi de Antonio Vázquez de quen aprendín as liñas básicas de actuación que se necesitaban para facer da FP unha etapa educativa de calidade e excelencia. Cuestións por el destacadas eran: a necesidade de integración dos subsistemas nos que se atopaba dividida a FP (a FP do sistema educativo e a FP para o emprego), a creación de mapas que identificasen os tecidos produtivos de cada comarca e a idoneidade de implantación dos diferentes ciclos, a necesidade de reforzar o papel das prácticas nos centros de traballo, a coordinación e o consenso co mundo empresarial e sindical para identificar as necesidades de formación e de implantación de novos ciclos adaptados á realidade laboral, a investigación, innovación e formación continua do profesorado como sinais de identidade.
O pasado fin de semana asistín a unha reunión da actual ministra de Educación e FP, Pilar Alegría. O tema era expor ante profesores e expertos as bases da nova Lei de Formación Profesional que está a piques de aprobarse, en coherencia co primeiro Plan Estratéxico da Formación Profesional de 2018 e o Plan de Modernización da Formación Profesional de 2020 promovidos pola anterior ministra, Isabel Celaá.
En devandita xornada, sentado por certo á beira de Antonio, escoitamos á ministra de Educación e FP debullar os obxectivos da nova lei de FP, á vez que incidía na importancia de contar cunha memoria económica que alcanza unha cantidade superior aos 5.000 millóns de euros
Antonio asistía cunha mestura de satisfacción e rabia ás explicacións da ministra. Satisfacción porque se atopou cunha total coincidencia entre os postulados que el sempre defendera e tratado de implementar para que fosen realidade no noso territorio. Rabia, tanto en canto o propio discurso era a constatación dos anos perdidos en Galicia desde que Nuñéz Feijóo alcanzou a presidencia da Xunta e do nulo labor realizado polos sucesivos conselleiros de Educación do Partido Popular neste ámbito.
Como mostra do devandito está a recente visita do actual conselleiro, Román Rodríguez, ao País Vasco e, en concreto, ao Instituto Vasco de Investigación e Innovación en FP (TKNIKA). En devandito centro, sen dúbida unha referencia de éxito no campo da FP, Rodríguez manifestou a vontade do goberno galego de establecer liñas de colaboración entre este centro e o futuro Centro Galego de Innovación que se pensa construír en Ourense. Sen dúbida, de ser certo, unha loable intención, mágoa que, cando o Partido Popular alcanzou o goberno da Xunta no ano 2009, o goberno de Feijóo e o seu conselleiro, Jesús Vázquez, tirasen á papeleira o proxecto que se lles deixou encima da mesa e que consistía, nin máis nin menos, na creación en Galicia dun Centro de Investigación e Innovación en FP seguindo o modelo do País Vasco e adaptado ás condicións do noso país.
Por certo, tamén deixaron no caixón do esquecemento todos os traballos realizados na elaboración dos mapas comarcais en materia laboral e de FP con obxecto de lograr a adecuación de títulos ás novas realidades laborais e aos tecidos produtivos de cada ámbito territorial.
En definitiva, 14 anos perdidos en Galicia por parte dun Partido Popular que tamén, por aquel entón, a nivel estatal impedía in extremis o pacto educativo bosquexado polo ministro Ángel Gabilondo, tamén en materia de FP, para logo, na maioría absoluta de Mariano Rajoy, colocar a José Ignacio Wert como ministro de Educación de infausto recordo, que non logrou sumar ao Grupo Popular nin un só voto de ningún do resto de grupos políticos do arco parlamentario.
A nova lei de FP, que pronto será realidade no BOE, non contou na comisión de Educación con ningún voto en contra, pero pronto puidemos ver como, no Pleno da Cámara, o Partido Popular volvía ás andadas, cambiaba repentinamente de criterio e, efectivamente, votaba en contra, lembrándonos a orde de Dolores de Cospedal cando prohibiu a firma do acordo con Gabilondo por motivos unicamente electorais. Un acordo ao que si se chegara, como recoñecen honestamente os membros do PP que participaron na súa elaboración.
Esta nova lei é sen dúbida a débeda pendente que o noso país tiña coa FP. Conta, como apuntabamos antes, cunha memoria económica de 5.474 millóns de euros, ademais dun obxectivo de creación de preto de 250.000 novas prazas para o ano 2024. Sabemos que queda moito por facer até alcanzar na FP as taxas de matriculación dos países da nosa contorna e alcanzar as cotas de calidade, equidade e excelencia pretendidos. Unha tarefa urxente cando sabemos que o 50% dos novos empregos requirirán da titulación de técnicos en FP. Afortunadamente, agora si, está a traballarse e pondo os medios para conseguilo.