Comité de Bioética e Eutanasia:

deturpando un dereito? ÉTICA ou IDEOLOXÍA?

Veño de ler un excelente e oportuno artigo da miña compañeira de escano, María Luisa Carcedo, exministra de Sanidade e secretaria de Sanidade e Consumo do PSOE, acerca do Informe do Comité de Bioética sobre a Eutanasia e a Obxección de Conciencia, artigo que da pé a esta entrada dada a importancia e a significación que, sen dúbida, ten o tema ao que fai referencia..

Con data 21-xullo-2021, o Comité de Bioética emitiu o “INFORME DO COMITÉ DE BIOÉTICA DE ESPAÑA SOBRE A OBXECCIÓN DE CONCIENCIA EN RELACIÓN COA PRESTACIÓN DA AXUDA PARA MORRER DA LEY ORGÁNICA REGULADORA DA EUTANASIA”, que podedes ver aquí.

Nese informe, os membros do comité xustifican a obxección de conciencia institucional, referido singularmente a institucións sanitarias relixiosas, como elemento que permitiría a tales institucións negarse a facer efectivo un dereito cidadán, un dereito das persoas a unha prestación garantida pola Ley Orgánica 3/2021, de 24 de marzo, de regulación de la eutanasia (en adiante LORE).

Certamente, a LORE xa inclúe no seu articulado a referencia á obxección de conciencia, pero sempre referida as persoas, nunca referida ás institucións. No seu artigo 3, apartado f), queda expresado de forma clara o que debe entenderse por obxección de conciencia sanitaria:

f) «Obxeción de conciencia sanitaria»: dereito individual dos profesionais sanitarios a non atender aquelas demandas de actuación sanitaria reguladas nesta Lei que resultan incompatibles coas súas propias conviccións.

E continúa, no seu artigo 16, sinalando ademais que a obxección de conciencia en ningún caso debe afectar ao dereito das persoas que reclamen esta prestación garantida pola lei:

1. Os profesionais sanitarios directamente implicados na prestación de axuda para morrer poderán exercer o seu dereito á obxección de conciencia.
O rexeitamento ou a negativa a realizar a citada prestación por razóns de conciencia é unha decisión individual do profesional sanitario directamente implicado na súa realización, a cal deberá manifestarse anticipadamente e por escrito.
2. As administracións sanitarias crearán un rexistro de profesionais sanitarios objetores de conciencia a realizar a axuda para morrer, no que se inscribirán as declaracións de obxección de conciencia para a realización da mesma e que terá por obxecto facilitar a necesaria información á administración sanitaria para que esta poida garantir unha axeitada xestión da prestación de axuda para morrer. O rexistro someterase ao principio de estrita confidencialidade e á normativa de protección de datos de carácter persoal.

En palabras de María Luisa Carcedo:

A lei establece con claridade que o dereito a acollerse á obxección de conciencia corresponde, de forma individual, aos profesionais sanitarios que interveñen na prestación de axuda para morrer, non a quen leva a padiola, acende as luces ou limpa a estancia. Nin por suposto ás institucións, teñan o accionariado que teñan, sexan públicas ou privadas (artigos 1 e 2).

No Informe do Comité de Bioética creo que é de xustiza reseñar o voto particular emitido por Leonor Ruiz Sicilia, catro páxinas que figuran ao final do informe, que creo son de obrigada lectura. Ruiz Sicilia recorda que o artigo 32 do vixente código de Deontoloxía médica di que o “o recoñecemento da obxección de conciencia do médico é un presuposto imprescindible para garantir a liberdade e independencia do seu exercicio profesional. Non é admisible unha obxección de conciencia colectiva ou institucional“.

Ademais, e de ahí o título dado a esta entrega, “deturpando un dereito? Ética ou Ideoloxía?”, a autora deste voto particular deixa este clarificador párrafo (o subliñado e meu):

“Co respecto que me merecen os argumentos ético-xurídicos que se envorcan neste punto do informe para xustificar unha posible Obxección de Conciencia Institucional, quero sinalar a miña discrepancia con respecto a eles, xa que aprecio incoherencias argumentais co sinalado noutros puntos do presente informe, que parecen ter un carácter finalista co fin de recoñecer dereitos de protección a determinadas institucións, ao amparo da figura da Obxección de Conciencia“.

Finalmente, deixo os enlaces aos artigos de María Luisa Carcedo e de Ángel Munárriz, publicados en infoLibre , que coido merecedores, ambos os dous, dunha atenta lectura :

María Luisa Carcedo: “O Comité de Bioética non pode obxectar sobre a Lei de Eutanasia”, ver aquí.

Ángel Munárriz: “O Comité de Bioética avala que a Iglesia declare «libres de eutanasia» os seus hospitais sen perder os concertos”, ver aquí.