Trump e Leopoldo: Ucrania e o Congo Belga
Paul Krugman, Premio Nobel de Economía, escribía recentemente un artigo no seu blog acerca do acordo que pretendía e pretende asinar Donald Trump con Ucraína. En primeiro lugar, Krugman cuestiona a palabra “acordo”. Acordar, di, é algo que se dá polo menos entre dúas partes e de forma que ambas teñen algo que achegar, nada que se pareza ao planeado polo presidente de EE.UU.
Como é sabido, Trump pretende que Ucraína entréguelle a metade dos ingresos derivados da extracción dos seus recursos minerais, as denominadas “terras raras” tan esenciais na fabricación dos nosos elementos tecnolóxicos de uso común. Unha entrega que representaría para os EE.UU. ingresos por valor de 500 mil millóns de dólares, segundo cálculos do propio Trump.
Que percibiría Ucraína a cambio desa concesión a perpetuidade? Simplemente nada. Nin axudas, nin garantías. Ese era o documento que lle prepararon a Zelensky e de quen esperaba e esperan unha firma submisa.
Esta situación percíbea Krugman como unha volta “ao imperialismo de outrora, no que as nacións poderosas trataban de apoderarse da riqueza das nacións menos poderosas só porque podían facelo”.
Remarquemos o de “só porque podían facelo”. E ao gran economista estadounidense iso suxírelle unha situación similar á provocada polo rei Leopoldo II de Bélxica no Congo Belga, a súa leira particular, alá entre os anos 1885 e 1908.
O rei belga explotou durante ese período os recursos de marfil e caucho con que contaba o territorio africano de forma brutal, con abusos sistemáticos e un número de mortos que se cifra en 10 millóns de persoas. Un xenocidio en toda regra (imposible non pensar en Gaza).
Como exemplo da brutalidade exercida no Congo polo rei Leopoldo II, lembrar que os membros da chamada “Force Publique” debían cortar e entregar as mans das súas vítimas por cada bala utilizada, non fóra a ser que utilizasen a munición que se lles entregaba, que era moi cara, para cazar. Isto é, balas si, pero só para matar persoas.
Foi precisamente a súa estancia no Congo Belga a que inspirou a Joseph Conrad a súa novela “O corazón das tebras”, que logo na oscarizada película “Apocalypse Now” cambiaría o escenario pola guerra de Vietnam.
Trump viría ser, para o economista estadounidense, un novo Leopoldo, alguén que pretende facer o que lle dá a gana e impoñer a súa caprichosa vontade só polo feito de que pode facelo. Krugman non dubida en sinalar o alto prezo que Trump, no seu papel de novo emperador, fará pagar ao seu país por semellante depravación: “marcar a Estados Unidos irrevocablemente como unha nación delincuente, coa que ninguén quererá tratar e na que ninguén confiará para que cumpra as súas promesas”.